Bij talent placementbedrijf Accent liggen drie sterke ‘doe-waarden’ aan de basis van een positieve organisatiecultuur. CEO Anouk Lagae (foto links) geeft samen met Nathalie Arteel (foto rechts), CEO van Arteel, zeven tips om een sterke cultuur uit te bouwen.
Dat iedereen eraan heeft meegewerkt, maakt dat de waarden ook door iedereen gedragen worden. Maar wat helpt om de waarden te laten leven: het zijn drie doe-waarden. ‘Ze nodigen uit tot actie. Ze zijn tastbaar en concreet’, zegt Anouk Lagae, CEO van Accent. ‘Stel bijvoorbeeld dat teamwork en flexibiliteit waarden zijn in je organisatie, dan ligt niemand daar wakker van, omdat niemand precies weet wat dat voor zichzelf impliceert. Bij ons leven onze waarden net omdat ze zo concreet zijn.’
De drie waarden vormen als het ware de basis waarop de positieve cultuur van Accent (in 2021 nog uitgeroepen tot Great Place to Work) gebouwd is. Het zijn het hoofd (go pro) het hart (be a friend) en de onderbuik (stay gutsy) van de organisatie die verbonden zijn door de ruggengraat. Anders geformuleerd gaat het over autonomie, verbinding en competenties.
‘Het is een gemakkelijke valkuil om je als leider in meeting rooms te verstoppen.’
Go pro betekent dat je het beste van jezelf geeft, maar het brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee voor de organisatie en leidinggevenden ten opzichte van hun mensen. Mensen kunnen pas het beste van zichzelf geven als ze de autonomie hebben om te experimenteren, om hun eerlijke mening te geven. En als ze de kans krijgen de competenties te ontwikkelen die ze nodig hebben om topprestaties te leveren en te blijven groeien.
‘Elke Accenter heeft recht op 200 uur opleiding in onze eigen Accent Business School’, zegt Lagae daarover. ‘Mensen kunnen bij ons letterlijk worden wat ze maar willen.’ Jaarlijks groeien op die manier ca. een kwart van de medewerkers intern door naar andere functies. Hierdoor komen niet alleen de medewerkers tot zelfontplooiing, het bevordert de kennisoverdracht, de samenwerking tussen teams en het begrip en respect voor elkaars bijdrage aan de doelstellingen van de organisatie.
Stay gutsy hangt samen met de autonomie die medewerkers krijgen en die het speelveld creëert om te experimenteren en te pionieren. ‘Dat gebeurt soms met vallen en opstaan, maar dat is oké zolang je eruit leert. Er is een grote buffer van liefde om te falen, zodat mensen zich veilig voelen om risico’s te nemen’, aldus Lagae.
‘Die veilige omgeving impliceert ook dat je volledig jezelf mag zijn bij ons’, gaat ze verder. En je kan niet elke dag de beste versie van jezelf zijn.’
‘Te veel data geven leiders vaak een vals gevoel van veiligheid.’
Be a friend gaat onder andere over verbinding. Het betekent dat je bij Accent een vriend probeert te zijn voor je collega’s, maar ook voor je klanten.
Lagae neemt er zijn voor je collega’s en verbinding zoeken met je medewerkers letterlijk. ‘Ik ben vaak in een van mijn kantoren en een keer per maand ga ik ontbijten met twaalf Accenters. We noemen dat speak up-sessies omdat het echt de bedoeling is dat ze zich daar laten horen, dat ze vertellen hoe het met hen gaat, wat er goed werkt, wat beter kan… Hoe meer zij zich daarover uitspreken, hoe beter ik weet wat we meer aandacht moeten geven.’
‘De vinger aan de pols houden is een attitude. Het is een gemakkelijke valkuil om je als leider in meeting rooms te verliezen in te veel excelsheets en presentaties. Ik krijg sneller inzichten door me tussen de mensen te begeven.’
Leiders focussen volgens Lagae te veel op enkel cijfers en data. ‘Te veel data geven leiders een vals gevoel van veiligheid. Goede resultaten zijn een gevolg van mensen die in de flow zitten. Als je verandering wilt teweegbrengen en plannen wilt realiseren moet je niet alleen op de output focussen, maar aan de input werken, aan het fundament. En dat zijn je mensen. Zonder mensen die verbonden zijn met je organisatie en haar droom, kan je geen plannen realiseren, kan je je ambities niet waarmaken.’
‘In een bedrijf waar mensen niet meer verbonden zijn gaat vaak de helft van de resources verloren aan rapporteren, auditen, argumenteren, mooie presentaties maken… En uiteraard moeten je processen op punt staan en moet er gerapporteerd worden’, zegt Lagae. ‘Maar het mag niet ten koste staan van verbinding.’
‘Organisaties worden vaak gereduceerd tot processen en mensen worden gereduceerd tot to-do lijstjes. Maar het is niet in processen of to-do lijsten dat toegevoegde waarde wordt gecreëerd of dat de magie ontstaat die noodzakelijk is om ambities waar te maken’, meent Lagae.
Be a friend betekent ook dat je er bent voor elkaar, ook in moeilijke tijden. ‘Je waarden moeten fungeren als een kompas, vooral in tijden zoals nu wanneer er een storm op komst is en er chaos dreigt’, zegt Nathalie Arteel, co-CEO van Arteel.
De coronacrisis is nog maar goed en wel verwerkt of er duikt een energiecrisis op – de storm waaraan Arteel refereert – er is oorlog aan Europa’s grenzen en dat alles tegen de achtergrond van de war for talent die al jaren woedt. ‘Precies wanneer het minder goed gaat, moet je de positieve flow bewaken’, zegt ze.
‘Je medewerkers voelen immers ook dat het door externe omstandigheden moeilijk gaat. Als ze dan merken dat de crisis ook een impact heeft op hun organisatie en er volop bespaard wordt, is dat nefast voor de energie en de passie in je organisatie. Je mensen bevriezen, denken niet meer na, ze stralen geen enthousiasme meer uit naar je klanten… Terwijl het net die extra smile is waarvoor je klanten met jou in zee gaan en niet met iemand anders.’
‘Wanneer je waardering uitdrukt in geldbedragen dan wordt het verloning.’
People en planet verhuizen helaas weer even naar het achterplan. In tijden van crisis zijn leiders immers – nog meer dan gewoonlijk – met de cijfers, met profit bezig. ‘In moeilijke tijden, gaan ze focussen op sales en marketing’, zegt Lagae. ‘En enkel als er achteraf nog wat geld over is, gaan ze hun mensen misschien een opleiding laten volgen of ze een cadeautje geven. En wanneer het echt slecht gaat en er bespaard moet worden, doen ze dat eerst door de personeelskost onder de loep te nemen.’
Zo moet je het natuurlijk niet doen. ‘In heel wat organisaties zit veel toxiciteit omdat ze louter door de economische bril naar mensen kijken en niet door een bril van waardering en respect. Head, heart en guts moeten in balans zijn, maar in veel bedrijven telt enkel het hoofd’, meent Arteel. ‘Bedrijven zijn gefocust op kortetermijnresultaat en dat is een grote valkuil. Ze zijn blind voor de kosten op lange termijn wanneer je te weinig in je mensen investeert: ziekteverzuim, absenteïsme, talent dat weggaat en net opgeleid is… Terwijl je met een positieve cultuur zorgt dat je bedrijf in een positieve flow blijft.’
‘Als het goed gaat met je mensen komt de groei vanzelf, dan komen er initiatieven en vernieuwing opborrelen’, vult Lagae aan. Maar wat betekent dat nu concreet, investeren in je mensen? Bij Accent is er het recognition- en het wellbeingprogramma, naast de talloze opleidingskansen. ‘Maar het zijn vooral vaak de kleine, spontane tekenen van appreciatie die wonderen doen’, zegt ze. Zelf stuurt Lagae geregeld handgeschreven kaartjes naar medewerkers die een moeilijke periode hebben of net een topprestatie geleverd hebben. ‘Dat kost me een kleine moeite, maar het betekent veel voor de mensen. Oprechte woorden van waardering kunnen soms meer doen dan een bonus. Dat kaartje hebben ze jaren later nog.’
‘Iemand die in je gelooft geeft je vleugels voor de rest van je leven.’
‘Wat je aandacht geeft groeit’, weet Lagae. ‘In positieve zin uiteraard, maar helaas ook in negatieve zin. Als je nu de angst laat overheersen in je organisatie, ga je die angst op je mensen overzetten en gaat die negatieve energie ook groeien. Ik heb duidelijk gesteld dat we niet meegaan in die angst en dat we voluit en liefdevol blijven gaan voor onze ambities.’
Positieve aandacht moet volgens Arteel verder gaan dan een premie voor iedereen of de klassieke cadeaubon op het einde van het jaar waar in het groot een bedrag op staat. ‘Wanneer je waardering uitdrukt in geldbedragen dan wordt het verloning. Dat wordt dan louter gezien als een transactie, er is geen magie. Je moet wat moeite doen en jezelf voortdurend heruitvinden in de waardering.’ zegt Lagae. Het mag niet verbazen dat er bij Accent zelfs een fulltime Employee Experience Advisor aan de slag is.
Een persoonlijk, uniek teken van appreciatie doet wonderen. Een promotie heeft hetzelfde effect volgens Lagae. ‘Bij ons kunnen mensen groeien en bloeien, terwijl ze daar vroeger misschien de kans niet toe kregen of er niet in hen werd geloofd. Iemand die in je gelooft, die in jou iets ziet wat anderen niet zien en dat ook uitdrukt, is onbetaalbaar. Dat geeft je vleugels, mogelijks voor de rest van je leven.’